Perfectionisme: Wat te doen als het nooit goed genoeg is?

Je werkt hard, maar niet hard genoeg. Want aan het einde van dag kijk je een beetje teleurgesteld naar jezelf en zie je nog allemaal foutjes in je werk en dingetjes die je eigenlijk nog had moeten doen. Je bent eigenlijk nog steeds niet helemaal klaar.
Als je dit soort gedachten herkend, lever je waarschijnlijk helemaal geen slecht werk, maar ben je één van de velen die ten prooi is gevallen aan perfectionisme. Dat is heel vervelend want het werkt niet voor je, maar tegen je. Zowel aan het begin van je dag als aan het einde van je dag is er echter een alternatief. Aan het begin van de dag kan je de lat wat lager leggen en aan het einde van dag kan je wat liever voor jezelf zijn. Zo haal je meer voldoening uit je leven.

Waarom perfectionisme je tegenhoudt

Als jij iemand bent die de dingen graag perfect afrondt, dit vervolgens gewoon doet en tevreden is, dan is dit artikel zeker niet aan jou besteed. Maar veel groter is de kans dat je niet vaak ‘tienen’ aan jezelf uitdeelt. Er kan bijna altijd wel iets nog net iets beter. Als je pas rust aan je hoofd hebt als echt alles perfect is, zal je niet vaak rust aan je hoofd hebben. Stel dat je een groot feest geeft en je wilt dat iedereen, maar dan ook iedereen, het naar zijn zin heeft, dan is de kans klein dat jij ook een leuke avond hebt. Je zit dus je eigen levensgeluk in de weg. Nog erger wordt het als je allerlei leuke ideeën hebt, maar er uiteindelijk niet eens aan durft te beginnen omdat je bij voorbaat al in ziet waar het niet volledig perfect zal kunnen worden. Dan neem je veel ruimte weg voor jezelf, sluit je jezelf als het ware op in dat perfectionisme en dat is zonde van een leven dat ook voluit geleefd zou kunnen worden!

De lat lager leggen: Good enough is the new perfect!

Voor de hand liggend maar absoluut waardevol is het besef dat je de lat te hoog legt voor jezelf. Harder, productiever en beter werken is niet de oplossing, veel beter is je mindset aan te passen. Als je iets niet volledig perfect, maar gewoon goed genoeg wil doen, zal je er meer plezier en tevredenheid uit halen. Je kunt dan van het proces genieten zonder constant te denken aan het gewenste resultaat dat je niet gaat behalen als je niet nog beter je best doet. De titel van het boek Good Enough Is The New Perfect van Becky Beaupre Gillespie and Hollee Schwartz Temple drukt dit mooi uit. Hoewel het boek enkel focust op werkende moeders die alles goed willen doen en zodoende onder hoge druk staan, is het principe veel breder toepasbaar. Het gaat erom de Never Enough mindset om te wisselen voor de Good Enough mindset. Het bleek dat de vrouwen die dat deden en de lat voor zichzelf lager legden meer voldoening ervoeren en helemaal niet minder goed gingen presteren. Probeer dus eens wat minder op je to-do list te zetten en spreek met jezelf bij voorbaat af dat je gaat voor een zeven in plaats van een tien.

Lief zijn voor jezelf

Naast te hoge doelstellingen gaat perfectionisme vaak ook gepaard met een heleboel zelfkritiek. Je bent onproductief, lui, doet alles niet goed genoeg en anderen kunnen het vaak allemaal wel. Stop nu heel even met nadenken. Kijk nu eens naar jezelf, zie jezelf daar zitten of staan en luister naar wat je allemaal tegen jezelf zegt. Wat ben je eigenlijk hard voor jezelf. Haal nu in je geest een beeld van jezelf boven toen je bezig was met de taak die je naar eigen zeggen niet goed genoeg deed. Je kijkt bijvoorbeeld naar jezelf toen je hard je best aan het doen was om een perfecte maaltijd te koken, of naar jezelf toen je afgeleid uit het raam zat te staren terwijl je eigenlijk drie boeken had moeten uitlezen die dag. Misschien lukt het je om de stroom zelfkritiek op te vatten als één van de fratsen van je geest of om wat mededogen te tonen met je eerdere zelf die zijn/haar best deed, maar telkens weer niet goed genoeg gevonden werd. En misschien lukt het daarna wel om te zeggen: ‘Het geeft niet, ik deed mijn best en daar gaat het om. Ik mag er zijn, met al mijn imperfecties er op en eraan.’

Perfectionisme kan je dus zowel tegenhouden dingen te ondernemen als voldoening te halen uit de dingen die je ondernomen hebt. Je kan hier wat aan doen door de lat voor jezelf lager te leggen, door nooit-genoeg te vervangen door goed-genoeg. Daarnaast kan je liever zijn voor jezelf door met een glimlach naar je eigen imperfecties te kijken en ze er te laten zijn zoals ze zijn. Ik zal je een geheimpje verklappen; ik ben ook imperfect! En daar ben ik tevreden mee. Hoewel niet altijd, en dat is dan ook weer zo’n imperfectie die er mag zijn.