Het leven bestaat uit ups en downs. Maar af en toe, vaak juist wanneer je in een dip zit, kun je bang zijn dat je altijd in die dip zult blijven. Of het kan een vreselijk idee zijn dat je af en toe wel blij kunt zijn, maar uiteindelijk altijd terugkomt in een toestand van ‘je niet goed voelen’. Voor die angst wil ik in dit artikel een geruststelling geven, door uit te leggen dat er twee niveaus zijn waarop je je goed kunt voelen, en dat het tweede niveau ook te bereiken is terwijl je je in een dip bevindt.

Niveau 1: wel/niet gelukkig zijn

Het eerste niveau gaat letterlijk over wel of niet in een dip zitten. Je zou dit niveau van je goed voelen kunnen omschrijven als ‘gelukkig of ongelukkig zijn’. Je bent direct blij met de huidige omstandigheden, of juist niet. Je bent in een up of in een down.

Niveau 2: wel/geen gemoedsrust

Hoe werkt dat tweede niveau? Als we gelukkig zijn, voelen we ons daar per definitie goed over. Als we ongelukkig zijn, zijn we geneigd om ons daar slecht over te voelen. Er kan echter iets heel moois ontstaan wanneer we ongelukkig zijn, en ons daar goed over voelen: dan ervaar je gemoedsrust.

Dit is het tweede niveau waarop je je dus goed (of slecht) kunt voelen. Het gaat er hier niet om wat je van de omstandigheden vindt, maar alleen of je je goed voelt over hoe je je op het eerste niveau voelt. Op het tweede niveau gaat niet meer over ‘ongelukkig of gelukkig zijn’ maar over ‘gemoedsrust ervaren of niet’.

Het verschil tussen gemoedsrust en gelukkig zijn

Nu klinkt het in eerste instantie tegenstrijdig om je goed te voelen over ongelukkig zijn. Het ligt namelijk min of meer in de definitie van ongelukkig zijn besloten, dat je daar niet tevreden over bent. Het is echter belangrijk om je te beseffen dat het goed voelen over ongelukkig zijn, een heel ander soort goed voelen is dan ‘gelukkig zijn’. Hoewel ze allebei positief zijn, is het niet dezelfde emotie.

Als je gelukkig bent, geniet je voluit van het leven. Als je gemoedsrust ervaart, is dit niet zo. Je hebt vrede met het leven, maar voelt niet die actieve energie die wel aanwezig is als je gelukkig bent. Het is daarom altijd de moeite waard om gelukkig zijn na te streven. Maar mocht je je toch in een moment bevinden waarop je ongelukkig bent, dan kan gemoedsrust ervoor zorgen dat je niet verdrinkt in de ellende, maar dat het leven nog steeds dragelijk is.

Altijd gemoedsrust ervaren

De vraag blijft natuurlijk hoe je die gemoedsrust dan kunt oproepen. Want hoe kun je je goed voelen over dat je je belabberd voelt? Het antwoord is acceptatie. Volledig ja zeggen tegen het huidige moment. Ja zeggen tegen dat je je slecht voelt.

Als het je niet lukt om het ongelukkig zijn direct te accepteren, kun je gewoon een niveau hoger gaan. Dus accepteren dat het je niet lukt om te accepteren. Als dat je niet lukt, kun je proberen om dát op zijn beurt weer te accepteren. Het is een soort trappetje, en het leuke is dat met elk niveau dat je omhoog gaat, het makkelijker wordt. Het is namelijk heel lastig om direct gemoedsrust te ervaren als je ongelukkig bent. Makkelijker is om te zeggen ‘Ik voel me ongelukkig, maar het is oké dat ik ongelukkig ben.’ Nog makkelijker is: ‘Ik voel me ongelukkig. Daar baal ik van. Maar het is oké dat ik daarover baal.’ Zo kun je net zo lang door gaan, totdat je een punt bereikt waarop je het slecht voelen accepteert. En dan ervaar je gemoedsrust, hoe ongelukkig je ook bent.

Het besef dat je op ieder moment van je leven – of je nu gelukkig of ongelukkig bent – altijd gemoedsrust kunt ervaren, is een enorme troost. Het betekent dat je niet meer bang hoeft te zijn dat je je voor altijd slecht zult voelen. Omdat je er op ieder moment aan kunt werken je oké te voelen over hoe slecht je je voelt.