Hoe komt het toch dat de één die gestoken wordt door een wesp er zijn hele dag door laat verpesten terwijl de ander in eenzelfde situatie gewoon vrolijk verder gaat? En hoe kan inzicht in dit fenomeen, ons leven verrijken?

Pijn en afkeer van die pijn

Beiden zullen ongeveer dezelfde mate van fysieke pijn ervaren. Maar behalve fysieke pijn, kan er nog een tweede pijn bovenop komen: afkeer van die fysieke pijn. Die afkeer doet zelf ook weer pijn. Het is de gedacht: ‘Ik wil geen pijn hebben,’ of ‘Zal deze pijn ooit nog wel overgaan?’. Het is de pijn die het doet om je situatie anders te wensen dan die nu is: je hebt pijn en dat vindt je kut. De persoon die zijn hele dag laat verpesten door een wespensteek heeft even veel fysieke pijn, maar veel afkeer van die pijn. Dit geldt overigens ook voor mentale pijn. Als je verdrietig bent, wordt dit nog erger door afkeer van het verdrietig zijn. We willen gewoon vrolijk zijn en daardoor wordt de situatie nog vervelender.

Onderscheid maken

Meestal ervaren we pijn gewoon als één pijn. We kunnen echter ook onderscheid gaan maken tussen pijn en afkeer. Bij fysieke pijn is dit het makkelijkste. Door de pijn uit te pluizen kan je bijvoorbeeld ontdekken hoe rugpijn gloeit, steekt of zelfs van plek verandert als de tijd verstrijkt en hoe daarnaast je maag verkrampt is, je voorhoofd gespannen en je je machteloos en zwak voelt. Al deze laatste aspecten zijn de gevoelens van afkeer. Via fysieke pijn kunnen we onze afkeerreacties leren kennen. De één zal bijvoorbeeld druk op de borst ervaren, de ander een dicht gevoel in de keel. De één boosheid, de ander wanhoop. Je kan dus voor jezelf ontdekken hoe afkeer voor jou kan voelen. Vervolgens wordt het makkelijker dat onderscheid ook te maken bij mentale pijn.

Beter omgaan met pijn

Hoe verrijkt dit onderscheid nu je leven? Door je pijn en afkeer te onderzoeken, kan je er met wat meer afstand naar kijken. Je laat je niet opslokken of meesleuren, maar ziet wat er met je aan de hand is. Alleen dit geeft al een zekere mate van rust. Daarnaast kan je, als je jezelf zo beter leert kennen, misschien zelfs een beetje de humor gaan inzien van hoe je geest een drama creëert rondom pijn die veel minder voorstelt dan de afkeer ervan. Zo kan je iets milder kijken naar je eigen problemen en misschien zelfs de afkeer steeds meer loslaten en de pijn dragen zoals die is, zonder het drama er om heen.