Toen ik klein was vergeleek ik mezelf met Sneeuwwitje, om vervolgens teleurgesteld te concluderen dat ik helaas niet zo’n daverende schoonheid bezat. Tja, als je moet opboksen tegen de mooiste van het land, maak je weinig kans. Met wie moet je jezelf dan wel vergelijken? Er zijn drie manieren waarop jezelf vergelijken wel ‘gezond’ is: geïnspireerd opwaarts vergelijken, opgelucht neerwaarts vergelijken en vergelijking met jezelf. Zo zorg je ervoor dat je van vergelijken blij wordt, in plaats van verdrietig!

Geïnspireerd opwaarts

Iedereen heeft helden. Dat kan Steve Jobs zijn, maar ook je lieve buurvrouw of een scherpzinnige docent uit je middelbare schooltijd. Het is prima om jezelf met hen te vergelijken als je dit op een optimistische manier doet. Natuurlijk is de kans klein dat jij ook zo’n succesvol bedrijf als Apple opzet. Probeer dus niet precies hetzelfde te bereiken, maar stel een op hem geïnspireerd en haalbaar doel. Je kan best een klein en creatief bedrijf opzetten. Laat je dus inspireren door mensen die ergens in uitblinken, maar leg de lat in het begin nog op je eigen hoogte.

Opgelucht neerwaarts

Als je ooit met een bloedende vinger bij de EHBO hebt gezeten, dan snap je wat ik bedoel: je hebt tenminste al je ledematen nog, kan normaal nadenken, bent niet in levensgevaar enzovoorts. Dat is heel erg mooi. We zouden vaker stil kunnen staan bij wat ons allemaal gelukkig níet is overkomen en dat er altijd iemand is die het erger heeft. Er liggen hier echter drie risico’s op de loer! Eén: Bagatelliseer je problemen niet. Twee: blijf wel vriendelijk voor degene met wie je je vergelijkt. Drie: laat je niet verleiden tot stagnatie in je persoonlijke ontwikkeling omdat je het toch ‘beter’ hebt. Wees dus blij met wat je hebt en wees opgelucht met wat je gelukkig niet hebt.

Vergelijk jezelf met jezelf

Maar de mooiste manier van vergelijken is toch wel jezelf met jezelf vergelijken. Of je nu een dag vol succes of een dag vol teleurstellingen achter de rug hebt, je hebt er sowieso iets van geleerd. Je groeit iedere dag. Door jezelf te vergelijken met hoe je gisteren was, of de vorige keer dat je hetzelfde deed, kan je zien hoe je jezelf ontwikkelt. En dat is veel fijner dan de twee hierboven beschreven methoden. Bij opwaartse vergelijking loop je altijd het risico dat je de lat te hoog legt en gefrustreerd raakt, bij neerwaartse vergelijking loop je het risico dat je je eigen problemen bagatelliseert, je op de ander begint neer te kijken of je stagneert in je groei. Als je jezelf echter met jezelf vergelijkt kan je tevreden zijn met je eigen groei en van jezelf en de anderen blijven houden.

Doe je voordeel met vergelijking

Ik had Sneeuwwitje beter als inspiratie kunnen zien om steeds mooier te willen worden en daarbij mezelf kunnen blijven vergelijken met mezelf. En kijk eens aan: mijn lichaam is al een stuk meer richting Sneeuwwitje gegaan dan toen ik vier jaar oud was! Ik kan dus tevreden zijn. En als ik wat troost nodig heb, kan ik altijd nog kijken naar wie er minder mooi is dan ik en opgelucht zijn. Dat zijn de drie strategieën van vergelijking: geïnspireerd opwaarts, opgelucht neerwaarts en jezelf vergelijken met jezelf. Doe er je voordeel mee!